สารส้มใสผง Aluminium Sulphate (ALUM)
สารส้มใสผง (alum) พบว่าเกิดขึ้นเองในธรรมชาติหลายแห่ง โดยเฉพาะบริเวณที่เคยเป็นภูเขาไฟ การนำมาใช้บางแห่งต้องสกัดออกจากดิน บางแห่งผลิตจากแร่ส้มหิน โดยนำมาเผาเมื่อละลายจึงนำไปตกตะกอน หรือแร่อี่นๆ ที่มีอะลูมิเนียมเป็นองค์ประกอบ ชาวบ้านไทยเรียกว่า ดินส้ม มีมากที่เมืองเลย
สารส้มที่พบตามธรรมชาติมีปริมาณไม่เพียงพอกับความต้องการ มนุษย์จึงต้องคิดค้นวิธีการผลิตโดยนำแร่ธาตุจากธรรมชาติที่มีปริมาณ อะลูมิเนียมสูงเป็นวัตถุดิบ แต่ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าการผลิตแรกเริ่มเกิดที่ไหน เมื่อไร เพียงมีรายงานว่าแถบเอเชียกลางมีการผลิตและซื้อขายสารส้มกันมาช้านานไม่ต่ำ กว่า 500 ปีสารส้มสำคัญต่อชีวิตประจำวันมาก อย่างน้ำประปาที่ใช้อยู่ทุกวี่วันต้องอาศัยสารส้มทำให้ใสอุตสาหกรรมกระดาษ ฟอกหนัง ย้อมผ้า ฟอกสี ทำผงฟู และยา ก็พึ่งพาสารส้ม สำหรับคำ alum ซึ่งหมายถึงสารส้ม มีรากศัพท์จากภาษาละตินว่า alumen แปลว่าทำให้หดตัว ในทางวิทยาศาสตร์ สารส้มคือเกลือเชิงซ้อน หรือผลึกเกลือของสารประกอบที่มีธาตุอะลูมิเนียมและซัลเฟตเป็นส่วนประกอบหลักแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
1.เกลือซัลเฟตของอะลูมิเนียมหรืออะลูมิเนียมซัลเฟต [AL2(SO4)3. XH2O] ลักษณะเป็นก้อนผงสีขาว
2.เกลือเชิงซ้อนของโพแทสเซียมหรือโพแทสเซียมอะลั่ม [AL2(SO4)3. K2SO4. 24H2O] ลักษณะเป็นผลึกใสไม่มีสี และ 3.เกลือเชิงซ้อนของแอมโมเนียมหรือแอมโมเนียมอะลั่ม [AL2(SO4)3. (NH4)2SO4. 24H2O] ลักษณะเป็นผลึกใสไม่มีสี
สารส้มใสผงคุณสมบัติ
1 ไม่มีสีและกลิ่น ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่พิเศษของมัน เหมาะสำหรับผู้ที่ชอบใช้น้ำหอม เพราะจะไม่มีกลิ่นไปรบกวนหรือหักล้างกลิ่นน้ำหอมที่ใส่อยู่ กล่าวคือ สารดับกลิ่นตัวส่วนมากจะผสมน้ำหอมลงไปด้วย ทำให้ไปรบกวนกลิ่นของน้ำหอมราคาแพงที่ใส่อยู่
2 ไม่เปื้อนเสื้อผ้า เพราะไม่มีส่วนผสมของ ครีม และน้ำมัน
3 ปลอดภัย กับร่างกาย กล่าวคือ ไม่อุดตันรูขน ไม่ซึมเข้าสู่ร่างกายเพราะตัวมันทำให้เกิดประจุลบจึงไม่สามารถที่ผ่านผนังเซลได้ ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อมและไม่ทำลายโอโซน
ประโยชน์ของสารส้มใสผง
มี กว้างขวาง ในทางอุตสาหกรรมก็ดังกล่าวข้างต้น ส่วนที่เกี่ยวกับร่างกายเรา ใช้ดับกลิ่นตัวได้ทุกส่วนโดยเฉพาะบริเวณใต้วงแขนและ เท้าได้ผล 100 เปอร์เซ็นต์ นานถึง 24 ชั่วโมง ทั้งยังหน่วงการเกิดกลิ่นได้ไม่ต่ำกว่า 10 ชั่วโมง ทาหลังโกนหนวดก็ได้ ไม่ทำให้ระคายเคือง ช่วยห้ามเลือดและสมานบาดแผลที่เกิดจากมีดโกนบาด หรือบาดแผลเล็กน้อย ทาที่ส้นเท้ารักษาและป้องกันส้นเท้าแตก ทาแก้คันตามผิวหนังเมื่อถูกยุงกัดหรือคันจากสาเหตุอื่น
สารส้มเป็นหนึ่งในส่วนผสมของยาสีฟันโบราณ ด้วยสรรพคุณแก้โรครำมะนาด ตำรับยาท่านว่าให้เอาเกลือทะเล 2 ส่วน การบูร 1 ส่วน สารส้ม 1 ส่วน ตัวยาทั้ง 3 อย่างนำมาผสมตำให้ละเอียด ใช้สีฟันหลังแปรงฟันทุกเช้า โรคฟันเป็นรำมะนาดจะหายขาด